Galatasaray'ın İlk Avrupa Deneyimleri: UEFA Kupası & Kupa Galipleri Kupası

Tarihin ilk UEFA Avrupa Ligi'nde bu akşam Ali Sami Yen'de Panathinaikos'a karşı liderlik mücadelesi verecek. 4'lü grup sistemiyle oynanan bir Avrupa Kupasında ilk liderlik şansı bu Galatasaray'ın. (Düne kadar Türk futbol tarihi için de bir ilkti ancak Fenerbahçe, Twente'yi deplasmanda 1-0'la geçerek grubunu lider bitirmeyi garantiledi. İnternetten izlediğimden maç yazısı yazamadım ama detaylarına ülke puanı yazısında ineriz.) Galatasaray, 2001'de Şampiyonlar Ligi 2.tur gruplarında bu fırsatı yakalamış ancak son maçta PSG deplasmanında beraber gelmemiş ve ikinci olarak Real Madrid'le eşleşmek durumunda kalmıştı. UEFA Avrupa Ligi'ndeki ilk deneyiminde bu şansı yakalayan Galatasaray'ın bu kupanın bir önceki versiyonu olan UEFA Kupası'nda ve 93'te UEFA Kupası'yla birleştirilerek tarihe karışan Kupa Galipleri Kupası'nda neler yaptığına bakalım istedim. Geçtiğimiz ay Şampiyonlar Ligi ve Şampiyon Kulüpler Kupası'yla ilgili de benzer bir yazı yazmıştım hatırlarsanız.

1975/1976:
FK Torpedo Moskva 3 : 0 Galatasaray SK UEFA Kupası
Galatasaray SK 2 : 4 FK Torpedo Moskva UEFA Kupası
Galatasaray SK 3 : 1 SK Rapid Wien UEFA Kupası
SK Rapid Wien 1 : 0 Galatasaray SK UEFA Kupası

Öncelikle UEFA Kupası. Daha önce Mustafa Taha'nın blogu Gol Atan Kaleye'deki bilet ödüllü soruda geçiyordu, bu yazının çıkış noktası olan o sorunun kaldığı yerden devam edelim. Galatasaray'ın ilk UEFA Kupası deneyimi 1975/76 sezonuna denk geliyor. İlk turda bugünlerde UEFA Ligi'nde başarılarıyla dikkatleri üzerine çeken Avusturya'nın temsilcisi Rapid Wien'le eşleşmişti Galatasaray. İlk maç adı 1992'de Ernst-Happel Stadyumu'na dönüşecek olan Prater Stadyumu'nda oynanıyor. Bu stadyum aynı zamanda Türkiye'nin Hırvatistan'ı penaltılarla eleyip Euro 2008'de yarı finale yükseldiği ve turnuvanın finaline ev sahipliği yapan stadyum. Kadrosunda bugün de fazlasıyla aşina olduğumuz Fatih Terim, Ali Yavaş, Bülent Ünder, Gökmen Özdenak, Metin Kurt, Engin Verel gibi isimlerin forma giydiği Galatasaray maçı ev sahibinin 77. dakikada Widmann ile bulduğu golle 1-0 kaybediyor.

İkinci maçın hikayesi ise biraz da olsa geçtiğimiz sene oyanan son UEFA Kupası'nda Bordeaux'yu elememize benziyor. Maça yine hızlı giren bir Galatasaray var ve 36.dakikada Şevki'nin 46. dakikada ise Gökmen'in ayağından bulduğu gollerle 2-0 öne geçip turu getirecek skoru elde ediyor takım. Takım kaptanı Büyük Mehmet'in anılarına göre kaleci Yasin'e topu iğne deliğinden geçiren bir şutla golü atan o dönemin ünlü futbolcusu Johann Hans Krankl, Rapid Wien'i avantajlı duruma getiren golü atıyordu. Maç tam gitti derken 87. dakikada kazanılan duran topu kullanan Büyük Mehmet, topu arka direğe kesiyor ve Gökmen topu kafasıyla ağlara göndererek turu getiriyordu. Yine Büyük Mehmet'e göre bu gol Kadıköy'den duyulacak kadar şiddetli bir sevince yol açmış.

İkinci turda ise yine tıpkı son UEFA Kupası'nda olduğu gibi ilk UEFA Kupası'nda da efsanevi bir turdan sonra eleniyor Galatasaray. İlk maçı bu kez evinde oynayan Galatasaray, Evren Özyürekli'nin kendi kalesiyle attığı golle 1-0 geriye düşüyor, ardından bir de Evgeniy atınca devreyi 2-0 yenik kapatıyor Galatasaray. 55 ve 57. dakikalarda Şevki ve Gökmen'le gelen iki golle bir anda skor eşitlense de 60. dakikada gelen penaltı golü skoru tekrar deplasman takımı lehine çeviriyor. Kapanış Maksimenkov'un ayağından 82. dakikada gelen golle oluyor ve maçı 4-2 Torpedo Moskova kazanıyor. Güçlü Sovyet takımına deplasmanda 3 gol atması gereken Galatasaray, 3-0'lık mağlubiyetle dönüyor ve ilk UEFA Kupası macerası Dinyeper'de son buluyor.

1964/1965:
KP Legia Warszawa 1 : 0 Galatasaray SK Kupa Galipleri Kupası
Galatasaray SK 1 : 0 KP Legia Warszawa Kupa Galipleri Kupası
KP Legia Warszawa 2 : 1 Galatasaray SK Kupa Galipleri Kupası
1. FC Magdeburg 1 : 1 Galatasaray SK Kupa Galipleri Kupası
Galatasaray SK 1 : 1 1. FC Magdeburg Kupa Galipleri Kupası
1. FC Magdeburg 1 : 1 Galatasaray SK Kupa Galipleri Kupası

Son olarak 1998/99'da düzenlenen, Galatasaraylıların akıllarında ise 1992'de Rotariu'nun Bremen karşısında kara takılan topuyla hatırlanan Kupa Galipleri Kupası'nda Galatasaray ilk kez 1964/65'te mücadele etmiş. İlk turda Doğu Almanya takımı olan Magdeburg'la eşleşen Gündüz Kılıç yönetimindeki Galatasaray, ilk maçında deplasmandan 1-1'lik skorla dönmesine rağmen ikinci maçında bu avantajını değerlendiremeyip içerde de 1-1 berabere kalınca o dönemki statü gereği uzatmalar oynanmıyor ve takımlar Viyana'da bir play-off maçına çıkıyorlar. Magdeburg, Wilfried'in golüyle öne geçse de Galatasaray 82.dakikada Metin Oktay'la skoru eşitliyor ve üçüncü maç da 1-1 sona eriyor ve iş kuraya kalıyor. Şansı yaver giden Galatasaray, ikinci turda Polonya takımı Legia Varşova ile oynama hakkını elde ediyor.

Benzer bir durum ikinci turda da başına geliyor Galatasaray'ın. İlk maçta Varşova'da 2-1 mağlup olan Galatasaray, deplasmanda olduğu gibi içerdeki maçta da takımın golünü atan Metin Oktay'ın golüyle bu sefer 1-0 kazanıyor ve tur yine play-off maçına kalıyor. Bükreş'te oynanan play-off maçını 14. dakikada attığı golle kazanan Legia Varşova turu geçen ekip oluyor.

Maçların detayları macanilari.com'dan, ayrıca Galatasaraylıların özellikle stad konusundaki çalışmalarıyla tanıdğı Sercan Sevinç'in eski bir derlemesinden de faydalandım. Nostaljik ve uzun yazıları okumayı seven bir millet değiliz, umarım okutabilmişimdir sonuna kadar...